Geneuzel

We moeten begrijpen hoe de wereld in elkaar zit, willen we ons er op een goede manier toe verhouden. Dat zei dr.Ida Glaser vorige week in Oxford bij de presentatie van een serie brochures over wat christenen en moslims geloven. Ida Glaser is oprichter van het Christelijke Centrum voor Moslim-Christelijke studies in Oxford. Met haar collega’s houdt zij zich in het hartje van deze gerenommeerde universiteitsstad bezig met wat christenen en moslims geloven. Om eerlijk te begrijpen waar christendom en islam nu ten diepste voor staan.De meerderheid van de wereldbevolking is nog steeds zeer religieus. Wil je dus de wereld begrijpen, dan zul je ook moeten begrijpen wat mensen geloven.

En daar ziteen probleem. Ik zou dat religieus analfabetisme willen noemen. Nu de secularisaties toeneemt, verdwijnt de kennis over geloof. We hebben geen idee meer hoe religie werkt. Als je vandaag zegt dat je God meer wil gehoorzamen dan de seculiere overheid, dan word je al gauw gezien als ‘fundamentalist’. Als je je leven laat gezeggen door een transcendent wezen, dan ben je potentieel gevaarlijk, intolerant en haatdragend:een ‘#religiegekkie’. Behalve dan, als je je in een Wellness centrum laat inspireren door de warmte van een boeddha beeld of meedoet aan een cursus mediteren.

En dan hebben we het nog niet eens over wat moslims en christenen echt geloven.Als ik onder christenen een kennistest afneem over islam, dan is de score steevast behoorlijk laag, zelfs bij mensen met een academische opleiding. Ja, de basics kennen we misschien: wie is Mohammed, wat is de koran en wat zijn de vijf zuilen? Veel verder komen we meestal niet. Als het gaat over de meer ingewikkelde thema’s dan zijn wij echt analfabeten. Hoe moslims denken over God, over de wereld waarin wij leven en over de wet, daar hebben we geen idee van.

Dat geldt overigens omgekeerd niet minder. De meeste moslims hebben geen idee wat het verschil is tussen protestant of katholiek, tussen Charismatisch of Reformatorisch. En dan gaat het nog niet eens over de complexere vragen over hoe christenen over Jezus denken, wat het verschil in opvatting is tussen ‘Chalcedon’ en de ‘monofysieten’ en waarom dat belangrijk kan zijn.

Tussen haakjes, ik vermoed dat veel lezers nu ook al zijn afgehaakt. Wat weten christenen nog over hun eigen geloof? Wat weten moslims eigenlijk over hun geloof? Kortom, religieus analfabetisme beperkt zicht niet tot de seculiere wereld.

Daarom is het een prachtig initiatief van het Centrum in Oxford. Om een hele serie boekjes te laten verschijnen van zo’n 20 –25 bladzijdes, waarin kort wordt uitgelegd wat respectievelijk christenen en moslims geloven over een bepaald complex thema, zoals ‘God’, ‘oorlog’, ‘de wet’, ‘de bijbel’, ‘de Koran’ etc. Basaal burgerschap is dat je begrijpt wat mensen geloven en welke betekenis dat heeft voor hun leven. Dat hoort bij het wezen van verantwoordelijk en volwassen participeren in de samenleving. Het heeft ook alles te maken met wijsheid. Dat je je in het licht van Gods bedoelingen kunt verhouden tot mensen die anders denken dan jij. Daarom heet deze seriestudies:‘de Hekmah Study Guides’: Hekmah is het Arabische woord voor wijsheid.

Ik denk dat het goed zou zijn als we dit soort studies ook in Nederland zouden hebben.Zodat ook politici en andere professionals een klein beetje religieus geletterd worden. Zodat ze vooral ook een beetje wijzer worden. Dat voorkomt een hoop simplistisch geneuzel in talkshows en op twitter. Bijvoorbeeld als Marokkaanse, mogelijk islamitische, Nederlanders, in de trein namens de NS een gewone kaartcontrole uitvoeren. Laten we elkaar nu eens echt en eerlijk leren kennen en ons verdiepen in de mensen die in dit land wonen, christenen, moslims, joden of wie dan ook. Politici voorop.